Για το επίπεδο του Κυπριακού ποδοσφαίρου, τον ρόλο του σκάουτερ αλλά και το πως αξιολογούνται οι ποδοσφαιριστές μίλησε ο Περικλής Παπαπαναγή σε συνέντευξη του στο lemesos-sports και στον συνάδελφο Πάνο Κωστα’.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
Στην ανακοίνωση πρόσληψης σας ο Απόλλωνας έλεγε ότι η δουλειά σας είναι, πέρα από την εξεύρεση πιθανών μεταγραφικών στόχων, και η τακτική ανάλυση των αντιπάλων. Τι ακριβώς σημαίνει;
Το βασικό μου καθήκον είναι η εξεύρεση πιθανών μεταγραφικών στόχων. Η τακτική ανάλυση των αντιπάλων γίνεται περιστασιακά, βοηθώ και σε αυτό το κομμάτι αλλά δεν γίνεται σε εβδομαδιαία βάση, εξαρτάται από το πρόγραμμα, αν είμαι Κύπρο, πηγαίνω και «κατασκοπεύω» τον επόμενο αντίπαλο.
Τι ακριβώς σημαίνει τακτική ανάλυση με λίγα λόγια;
Με πολύ απλά λόγια, ο τρόπος που παίζει ο αντίπαλος σου. Υπάρχουνε τέσσερις βασικές λειτουργίες. Σε όλα τα παιχνίδια που θα δεις ανεξαρτήτως επιπέδου ποιότητας, υπάρχουν αυτά τα τέσσερα στοιχεία. Όταν έχω την κατοχή της μπάλας τι κάνω, όταν έχει τη μπάλα ο αντίπαλος πώς συμπεριφέρομαι, όταν την κερδίζω από τον αντίπαλο τί την κάνω και τέλος, όταν την χάνω πώς αντιδρώ. Κάτι άλλο πολύ κρίσιμο είναι το «μοτίβο», δηλαδή, πράγματα και κινήσεις που επαναλαμβάνονται στο παιχνίδι από τους αντιπάλους.
Για κάποιους μπορεί να θεωρηθεί όνειρο η δουλειά του σκάουτερ. Είναι τόσο εύκολο;
Δεν είναι έτσι απλό. Υπάρχουν κάποια ταξίδια που είναι αρκετά δύσκολα. Τα περισσότερα παιχνίδια δεν είναι καν στις πρωτεύουσες των χωρών και ενέχουν δυσκολίες. Βλέπεις ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι, αλλά για να φτάσεις εκεί, είναι μια διαδικασία. Σαν φύση δουλειάς, μπορεί να θεωρηθεί και προνομιακή, αλλά πρέπει κάποιος να μπορεί να την κάνει.
Πώς λειτουργεί ο σκάουτερ;
Η δουλεία μου είναι να συλλέγω στοιχεία αγωνιστικά και μη, από πιθανούς στόχους, από διάφορα πρωταθλήματα. Αφού συλλέξω όλες τις πληροφορίες, δημιουργώ μια βάση δεδομένων, από κει και πέρα αρχίζω να τους αξιολογώ. Στη συνέχεια, από αυτή την τράπεζα πληροφοριών, γίνεται η εισήγηση κάποιων παικτών, με γνώμονα τα χαρακτηριστικά που ζητά ο προπονητής. Εγώ παίρνω κατευθύνσεις και με βάση αυτών που μου ζητάει ο προπονητής, προσπαθώ, μέσω της βάσης πληροφοριών που έχω, να προτείνω κάποιους ποδοσφαιριστές.
Πώς αξιολογείται ένας ποδοσφαιριστής; Ποια είναι τα στοιχεία που βλέπετε;
Στο σκάουτιγκ εξετάζουμε τέσσερις βασικούς άξονες. Όταν αξιολογείς ένα παίκτη, βλέπεις την τεχνική του, την τακτική του, τα σωματικά του στοιχεία και την προσωπικότητα του. Έπειτα, υπάρχει και ένας πέμπτος άξονας, που καλύπτει όλα τα άλλα και είναι το συνολικό του αποτέλεσμα. Ανά θέση υπάρχουν διάφορα χαρακτηριστικά που κυριαρχούν. Εκείνο που με απασχολεί περισσότερο και το ελέγχω πιο διεξοδικά, είναι το μυαλό, δηλαδή, οι αποφάσεις που θα πάρει ο παίκτης στο γήπεδο. Τί να κάνω την ταχύτητα ή την δύναμη, αν δεν μπορεί να αποφασίζει, άμεσα, στα κρίσιμα σημεία του αγώνα; Το μυαλό είναι πολύ σημαντικό για μένα. Πέρα από αυτά, υπάρχει και κάτι άλλο, που ρωτάω συχνά τον εαυτό μου, πριν προχωρήσω στη μεταγραφή κάποιου ποδοσφαιριστή «μπορεί αυτός ο παίκτης να επηρεάσει το παιχνίδι υπέρ της ομάδας μου;»
Ποιες ήταν οι καλύτερες και οι χειρότερες μεταγραφές που έκανες;
Έχω δουλέψει στην ΑΕΚ τη περίοδο 2006-2009. Εκεί, ήμασταν στο τμήμα σκάουτιγκ τρία άτομα και τα πήγαμε πολύ καλά. Κάθε Σαββατοκύριακο, πηγαίναμε ταξίδια και σε έξι μήνες είχαμε φοβερή βάση δεδομένων. Φέραμε τον Μπλάνκο, τον Σκόκο, τον Σάχα, τον Ταχτσίδη, τον Κονέ και τον Μαϊστόροβιτς. Δεν ήταν εύκολο να πάρεις τον αρχηγό της Βασιλείας και της εθνικής Σουήδίας. Ο Μπλάνκο ήταν ο ορισμός του value for money.
Όσο αφορά τις χειρότερες, δεν γίνεται, εκ των πραγμάτων, να είσαι τόσο εύστοχος. Υπάρχουν παντού πετυχημένες και αποτυχημένες μεταγραφές. Κι επειδή έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους, οι παράγοντες που κρίνουν μια μεταγραφή πετυχημένη ή αποτυχημένη, είναι πολλοί. Δεν είναι μόνο το αγωνιστικό κομμάτι.
Για παράδειγμα, ένας παίκτης παίζει σε μία ομάδα για τρία χρόνια. Είναι προσαρμοσμένος σε ένα σύστημα, περιβάλλον, χώρα και σε όλα αυτά που περιλαμβάνονται στη ζωή του. Τον βλέπεις εκεί και τον κρίνεις με αυτά τα δεδομένα. Τον φέρνεις σε μία άλλη χώρα, που στην ουσία τον «ξεριζώνεις», αφού είναι όλα διαφορετικά εδώ. Θρησκεία, κουλτούρα, ομάδα, παίκτες, περιβάλλον και τόσα πράγματα. Αν ο παίκτης είναι ευπροσάρμοστος, έχεις πολλές πιθανότητες να σου αποδώσει το ίδιο. Αυτό γίνεται σε όλο το κόσμο, όπως ο Ντιέγκο Κόστα, όταν ήταν στην Ατλέτικο και έκανε παπάδες και όταν πήγε στην Αγγλία για παράδειγμα. Παίζει σημαντικό ρόλο το πόσο ευπροσάρμοστος είναι ένας ποδοσφαιριστής.
Ένα παράδειγμα είναι ο Πιατκόφκσι, μια μεταγραφή που κρίθηκε από τον κόσμο πλήρως αποτυχημένη. Ο παίκτης στη Πολωνία ήταν μια χαρά επιθετικός. Ήρθε εδώ και μετά από δύο μήνες συνειδητοποίησαν ότι δεν ήξερε Αγγλικά. Πώς μπορεί να συνεννοηθεί ή να κάνει αυτά που του ζητά ο προπονητής όταν δεν καταλαβαίνει τι του λένε; Οι συνθήκες δεν τον βοήθησαν για να ανταποκριθεί σε αυτά που μπορούσε να κάνει.
Είναι κριτήριο μεταγραφής η προσωπική ζωή του παίκτη;
Ναι, θέλουμε να είναι κάτι σταθερό, η προσωπική ζωή παίζει μεγάλο ρόλο στην απόδοση του ποδοσφαιριστή. Όσο μπορούμε, το κάνουμε, θέλουμε ποδοσφαιριστές που έχουν ένα στέρεο οικογενειακό περιβάλλον.
Ποιο είναι το κριτήριο επιλογής μιας χώρας που πας;
Γίνεται ποικιλότροπα. Ένας τρόπος, είναι να βλέπεις παιχνίδια και αν δεις κάτι που σου αρέσει να αρχίζεις να το ψάχνεις. Ένας άλλος τρόπος, είναι να πας να δεις ένα παιχνίδι συγκεκριμένα επειδή στο έχουνε υποδείξει κάποιοι ατζέντηδες, που είναι σημαντικοί στο χώρο. Επίσης, μπορεί να πας κάπου που έχεις επιλέξει εσύ αλλά ταυτόχρονα να δεις και κάτι άλλο που θα σου αρέσει, αφού στο γήπεδο παίζουν 22 ποδοσφαιριστές. Άλλος τρόπος, είναι να σου πει ο προπονητής να πας να δεις έναν ποδοσφαιριστή και ότι άλλο δεις. Άρα, όπως καταλαβαίνεις όλα γίνονται σε συνδυασμό. Για να υφίσταται σκάουτινγκ για μένα όμως, μόνο το live μετρά, να είσαι εκεί. Αν δεν δεις ζωντανά παιχνίδια, δεν μπορείς να αξιολογήσεις με ασφάλεια. Τα βίντεο και κάποιες πλατφόρμες είναι ένα δείγμα, αλλά δεν μπορούν να σε οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα.
Πόσες φορές χρειάζεται να δεις κάποιον ποδοσφαιριστή για να τον αξιολογήσεις ολοκληρωμένα;
Τουλάχιστον δύο ζωντανά παιχνίδια για να βγάλω ασφαλή συμπεράσματα. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ούτε έξυπνο ή κάτι. Έχω μια εμπειρία στο να βλέπω παιχνίδια και ως ποδοσφαιριστής και ως σκάουτερ. Το μάτι εκπαιδεύεται. Πριν από 10 χρόνια όταν ξεκίνησα, το μάτι μου εστίαζε σε ένα παίκτη. Σιγά σιγά, το μάτι εκπαιδεύεται και βλέπει όλο το γήπεδο. Μπορείς να δεις χαρακτηριστικά 22 παικτών και τα συστήματα των ομάδων. Συγχρόνως, μπορείς να τα κάνεις όλα. Έχω στο μυαλό μου από πριν αυτά που ζητάω από τον κάθε ποδοσφαιριστή, οπότε τα επαναφέρω βλέποντας το παιχνίδι. Κάνει αυτό που θέλω; Λίγο, πολύ ή καθόλου και κρίνω αναλόγως.
Οι αριθμοί λένε την αλήθεια; Έτυχε να δεις ένα ποδοσφαιριστή με καλά στατιστικά στοιχεία, αλλά η εικόνα του στο γήπεδο να δείχνει άλλα;
Φυσικά και τυχαίνει. Έγινε και πέρσι. Πήγα στην Πολωνία να δω ένα ποδοσφαιριστή που είχε 13 γκολ αλλά, όταν τον είδα, απογοητεύτηκα. Είναι και θέμα προσωπικού γούστου. Έχω κατασταλάξει πλέον στα χαρακτηριστικά που θέλω σε κάθε θέση.Οι αριθμοί είναι ένα μέτρο, αν το δεις στυγνά, σαν νούμερο, μπορείς να ορίσεις ότι θέλεις. Για παράδειγμα, ένας αμυντικός μπορεί να έχει ένα ποσοστό πετυχημένων πασών 95%. Αυτό είναι ένα εκπληκτικό ποσοστό. Μόνο με αυτό το στατιστικό, λες ότι ο άνθρωπος δεν κάνει λάθος. Μετά όμως, όταν δεις τι πάσες είναι αυτές και συνειδητοποιήσεις ότι είναι στον διπλανό στόπερ ή στον τερματοφύλακα και γενικά όλες του οι πάσες είναι στα τρία μέτρα, τότε τι να το κάνεις τέτοιο ποσοστό; Αν στη συνέχεια συγκρίνεις αυτόν τον στόπερ με έναν άλλο που έχει ποσοστό πετυχημένων πασών 65% και από αυτό το ποσοστό έχει καταφέρει να κάνει τρεις «κρίσιμες» πάσες (οι κάθετες χαρακτηρίζονται έτσι) από τις 10, τότε μπορώ να σου πω ότι με ενδιαφέρει περισσότερο αυτό το 65% παρά το 95%.
Πάντα ήθελες να κάνεις αυτή τη δουλειά;
Όχι, είναι στα πλαίσια της γενικότερης παιδείας μου το σκάουτινγκ. Έχω το UEFA PRO και αν με ρωτάς, το πρώτο πράγμα που ήθελα να κάνω, αφού ολοκλήρωσα την καριέρα μου ως ποδοσφαιριστής, ήταν να γίνω προπονητής.
Θα σε ενδιέφερε η προπονητική δηλαδή;
100% ναι! Πέρα από το δίπλωμα, το ότι έχω βρεθεί σε διάφορες θέσεις στις ομάδες που δούλεψα με βοηθούν επειδή όλα αυτά είναι παρεμφερή με την προπονητική. Η προπονητική είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο, είναι η προπόνηση, το κίνητρο στους παίκτες, η ανάλυση αντιπάλου και η διαχείριση του παιχνιδιού. Τα υπόλοιπα, τα οποία έχω κάνει, είναι αρκετά αποδοτικά, όπως η ανάλυση του αντιπάλου και η ικανότητα να αξιολογείς τους παίκτες, δηλαδή να διακρίνεις τα χαρακτηριστικά τους που είναι καλός ή όχι, σε βοηθάνε και στο κοουτσάρισμα.
Το επίπεδο του κυπριακού ποδοσφαίρου πώς το κρίνεις;
Είναι σχετικά χαμηλό. Για να κρίνεις ένα επίπεδο, πρέπει να λάβεις υπόψη την ποιότητα των παικτών και τον ρυθμό του παιχνιδιού. Ακόμη και η διαιτησία είναι ένας παράγοντας, επειδή δεν αφήνει το παιχνίδι να «κυλήσει». Για να αποφύγουν οι διαιτητές τυχόν λάθη σφυράνε συνέχεια και «σπάει» ο ρυθμός του αγώνα. Αυτό συμβαίνει και στην Ελλάδα. Ένας έξυπνος διαιτητής, που δεν θέλει να εκτεθεί, το κάνει αυτό. Ο ρυθμός είναι χαμηλός σχετικά και η ποιότητα των παικτών «παίζεται».
Πού υστερεί ο Κύπριος ποδοσφαιριστής;
Νομίζω στο κατά πόσο θεωρεί το ποδόσφαιρο επάγγελμα. Για να κάνεις καριέρα, πρέπει να κάνεις συγκεκριμένα πράγματα. Δεν βοηθάει ο καιρός, αλλά και η φύση της κοινωνίας. Αντί να πάει προπόνηση, ο ποδοσφαιριστής προτιμά να πάει για καφέ στη παραλία, ο καιρός της Κύπρου συμβάλλει ως προς αυτό. Υπάρχουν και ώριμοι ποδοσφαιριστές, αφού στον ενάμιση χρόνο που είμαι εδώ, έχω δει κάποιους, που είναι ώριμοι και επαγγελματίες. Τα προσόντα υπάρχουν μέχρι κάποια ηλικία, το θέμα είναι πώς θα χειριστεί και αν έχει το σθένος να αντέξει τον πάγκο ή την αποχή από τα παιχνίδια σε αυτές τις ηλικίες. Επίσης, πρόβλημα αποτελεί το γεγονός ότι δεν τον εμπιστεύονται οι «από πάνω». Τα περισσότερα σωματεία, δυστυχώς, δεν έχουν συγκεκριμένο πλάνο.
Μου είναι αδιανόητο ότι κάποιες ομάδες δεν στηρίζουν τον Κύπριο ποδοσφαιριστή. Μιλάμε και για μικρές ομάδες, που είτε ίσως να κρίνεται η σωτηρία τους στη κατηγορία ή για άλλες που έχουν ως στόχο μια θέση στη μέση του πίνακα. Σαν παρατηρητής μου κάνει τρομερή εντύπωση. Δεν υπάρχει πλάνο. Έρχονται οι προπονητές και το μόνο που τους αφορά είναι να πάρουν το αποτέλεσμα. Δεν τους νοιάζει να κάνουν έργο ή να αναδείξουν παίκτες και να τους στηρίξουν.
